Mercedes A-Klasa to samochód, który zadebiutował w latach 90. i szybko wywołał spore zamieszanie na rynku motoryzacyjnym. Dlaczego? Bo nie tylko wprowadził zupełnie nowe podejście do segmentu małych aut premium, ale również stał się symbolem innowacyjności marki Mercedes-Benz. Choć dzisiaj A-Klasę kojarzymy głównie z kompaktowym hatchbackiem o sportowym zacięciu, to jej historia jest znacznie bogatsza i pełna zwrotów akcji.
W niniejszym artykule przyjrzymy się czterem generacjom Mercedesa A-Klasy i temu, co sprawiło, że stała się ona jednym z najbardziej pożądanych modeli w segmencie C premium. Zaczniemy od początków, czyli od „rewolucyjnego” pomysłu Mercedesa na małe, lecz przestronne auto, a zakończymy na obecnej odsłonie, wypełnionej nowoczesną technologią i luksusowym wyposażeniem.
Spis treści:
1. Narodziny idei: wstęp do A-Klasy
W latach 90. ubiegłego wieku Mercedes-Benz słynął głównie z limuzyn klasy premium – E-Klasa i S-Klasa były wówczas wyznacznikami prestiżu i solidności. Jednak rynek motoryzacyjny zaczął się zmieniać, a miejskie samochody stały się coraz bardziej pożądane, zwłaszcza w Europie. Ludzie pragnęli aut, które byłyby z jednej strony kompaktowe, a z drugiej oferowały przestrzeń i wygodę charakterystyczną dla większych modeli.
Mercedes postanowił wyjść naprzeciw tym oczekiwaniom. Był świadomy, że wprowadzenie typowego „mieszczucha” z trzema gwiazdami na masce musi być czymś więcej niż tylko kolejną próbą wejścia do segmentu B. Musiał to być krok milowy – auto przełomowe, które zdefiniuje na nowo kategorię kompaktów premium. W taki sposób zrodziła się A-Klasa.
Największym wyzwaniem było pogodzenie niewielkich rozmiarów nadwozia z bezpieczeństwem, przestronnością i komfortem, z których słynęły większe modele Mercedesa. Inżynierowie postanowili zastosować dość nietypowe rozwiązanie: „sandwich concept”, czyli konstrukcję podwozia umożliwiającą schowanie silnika częściowo pod podłogą kabiny, co zwiększało bezpieczeństwo pasażerów i pozwalało uzyskać przestronne wnętrze.
Ten rewolucyjny pomysł okazał się jednak bronią obosieczną, o czym przekonamy się, przyglądając się pierwszej generacji A-Klasy.
2. Pierwsza generacja (W168) – nowatorskie podejście (1997–2004)
2.1. Debiut i kontrowersje
Pierwsza generacja Mercedesa A-Klasy (oznaczenie fabryczne W168) została oficjalnie zaprezentowana w 1997 roku. Był to samochód dość ekstrawagancki w kształtach – krótki i wysoki, co przywodziło na myśl mini-MPV niż typowego hatchbacka. Sylwetka wyróżniała się krótkim przodem i tyłem, a wysoka linia dachu miała zagwarantować przestronność w kabinie.
Jednak prawdziwa sława nadeszła w nieco bolesny sposób. W październiku 1997 roku pewien szwedzki dziennikarz przeprowadził słynny „test łosia”, w którym auto miało ominąć przeszkodę przy stosunkowo wysokiej prędkości, symulując nagłe pojawienie się łosia na drodze. W trakcie testu A-Klasa przewróciła się na bok. Był to cios w wizerunek Mercedesa, który dotąd uchodził za markę stawiającą na bezpieczeństwo.
2.2. Reakcja i modernizacja
Mercedes zareagował błyskawicznie. Najpierw wstrzymano sprzedaż świeżo wprowadzonego modelu. Następnie inżynierowie przeprojektowali zawieszenie i zdecydowali się zastosować w standardzie układ stabilizacji toru jazdy (ESP) oraz boczne poduszki powietrzne. Dzięki tym zmianom A-Klasa stała się jednym z najbezpieczniejszych samochodów w swoim segmencie, a jednocześnie pokazała, że Mercedes potrafi szybko wyciągnąć wnioski i podnosić poprzeczkę w kategorii bezpieczeństwa.
2.3. Design i wnętrze
W168 zdecydowanie wyróżniał się stylistycznie na ulicy – krótkie zwisy, wysoko poprowadzona linia dachu, duża powierzchnia szyb oraz nietypowe proporcje nadwozia powodowały, że auto było rozpoznawalne z daleka. Było także zaskakująco przestronne w środku. Dzięki wspomnianej konstrukcji sandwich, fotele były ustawione dość wysoko, co pozwalało pasażerom na wygodne wsiadanie i dobrą widoczność.
Wnętrze wykończono materiałami typowymi dla Mercedesa tamtych lat: miękkie tworzywa sztuczne, wysokiej jakości tkaniny i – w droższych wersjach – elementy skórzane czy drewniane. Nie była to oczywiście S-Klasa, ale jakość wykonania robiła wrażenie w segmencie, w którym dotąd dominowały raczej oszczędne budżetowe rozwiązania.
2.4. Jednostki napędowe i osiągi
Pierwsza A-Klasa dostępna była z silnikami benzynowymi i wysokoprężnymi o pojemnościach od 1.4 do 1.9 (benzyna) i od 1.7 do 1.9 (diesel). Moc wahała się od około 60–70 KM w najsłabszych wersjach do ponad 100 KM w mocniejszych odmianach. Dla osób poszukujących wersji bardziej dynamicznej Mercedes przygotował A 210 Evolution, której silnik generował około 140 KM.
Osiągi A-Klasy nie były jednak priorytetem – miała być przede wszystkim praktyczna, miejska i bezpieczna. Dzięki kompaktowym wymiarom i wysokiej pozycji za kierownicą, prowadzenie w warunkach miejskich było łatwe, choć wciąż specyficzne ze względu na wysoko położony środek ciężkości.
2.5. Ocena i dziedzictwo W168
Po początkowych kontrowersjach związanych z testem łosia, A-Klasa stopniowo zdobywała uznanie klientów. Była wygodna, zapewniała wysokie bezpieczeństwo i – co dla wielu było nieocenione – posiadała znaczek Mercedesa na masce w cenie przystępniejszej niż klasyczne modele. W168 okazał się komercyjnym sukcesem, choć z pewnością nie obyło się bez problemów wizerunkowych.
Dziś pierwsza generacja jest symbolem odwagi Mercedesa w poszukiwaniu nowych rozwiązań konstrukcyjnych. Pomimo że wygląd W168 nie wszystkim przypadł do gustu, można uznać, że właśnie ta generacja przetarła szlaki dla kolejnych eksperymentów niemieckiej marki w segmencie aut mniejszych i bardziej przystępnych.
3. Druga generacja (W169) – ewolucja i dojrzałość (2004–2012)
3.1. Poprawione proporcje i nowa stylistyka
W 2004 roku światło dzienne ujrzała druga odsłona A-Klasy (W169). Było to auto zauważalnie większe i nieco bardziej „dojrzałe” stylistycznie. Mercedes starał się wyeliminować podstawowy zarzut wobec poprzednika: kontrowersyjne proporcje nadwozia. W169 zachował pewną wysokość, ale sylwetka stała się bardziej harmonijna.
Zmieniono linię boczną – była nieco łagodniejsza, choć wciąż dość wysoka w porównaniu z typowymi hatchbackami kompaktowymi. Uwagę zwracał także przód z większymi reflektorami o bardziej dynamicznym kształcie. Jednocześnie zachowano główną ideę konstrukcyjną – tzw. sandwich concept, który gwarantował wysoki poziom bezpieczeństwa.
3.2. Wnętrze i komfort
Również we wnętrzu postawiono na ewolucję. Deska rozdzielcza stała się bardziej nowoczesna, materiały wykończeniowe zyskały na jakości, a przestrzeń dla pasażerów i bagażu delikatnie wzrosła. Nowością w gamie była odmiana trzydrzwiowa (tzw. Coupe) o bardziej sportowym zacięciu, co pokazywało, że Mercedes chce dotrzeć do młodszych klientów, szukających atrakcyjnej formy w niewielkim opakowaniu.
Wyposażenie w standardzie obejmowało m.in. układ ESP, boczne poduszki powietrzne i nowocześniejsze systemy audio. W bogatszych wersjach można było liczyć nawet na dwustrefową klimatyzację czy zaawansowane systemy wspomagające kierowcę, zarezerwowane dotychczas dla wyższych modeli Mercedesa.
3.3. Silniki i osiągi
Druga generacja zaoferowała szeroką gamę silników benzynowych (od 1.5 do 2.0) i diesla (1.8 oraz 2.0), z mocą od około 90 do nawet ponad 190 KM w topowych wariantach (jak A 200 Turbo). To sprawiło, że A-Klasa przestała być postrzegana wyłącznie jako „mały miejski Mercedes”, a zaczęła interesować osoby, które szukały dynamicznego, dobrze wyposażonego kompaktu klasy premium.
Znacznym usprawnieniem była poprawiona skrzynia biegów (zarówno manualna, jak i automatyczna), co wpłynęło na kulturę jazdy i ogólny komfort w trasie. A-Klasa W169 zdecydowanie lepiej radziła sobie na autostradach i drogach szybkiego ruchu niż poprzednik, stając się coraz bardziej pełnoprawnym członkiem rodziny kompaktów.
3.4. Sportowe akcenty i wersje specjalne
Ciekawym epizodem była współpraca Mercedesa ze znanymi tunerami czy limitowane edycje. Na rynek trafiały wersje z pakietami stylistycznymi sygnowanymi przez AMG, co dodawało A-Klasie nieco pikanterii. Choć nie były to jeszcze pełnoprawne modele AMG z szaloną mocą, to już sam wygląd zderzaków, nakładek progowych i felg sugerował, że A-Klasa może zyskać bardziej sportowe oblicze.
3.5. Wpływ na wizerunek Mercedesa
Dzięki W169, Mercedes ugruntował pozycję A-Klasy jako wygodnego, nowoczesnego i bezpiecznego kompaktowego auta klasy premium. Auto znalazło wielu nabywców także wśród kobiet, rodzin z dziećmi i ludzi ceniących miejski styl życia. Co ciekawe, wciąż nie był to typowy „hatchback” – A-Klasa nadal zachowywała pewne cechy podwyższonego nadwozia, co stanowiło jej znak rozpoznawczy.
4. Trzecia generacja (W176) – rewolucja w stylistyce (2012–2018)
4.1. Koniec z „minivanem”
W 2012 roku Mercedes przedstawił trzecią generację A-Klasy (W176) i był to prawdziwy przełom w dotychczasowej filozofii modelu. Zamiast kontynuować koncepcję wysokiego i krótkiego nadwozia, projektanci postawili na klasyczny, dynamiczny kształt hatchbacka o niskiej linii dachu i atletycznej sylwetce.
To posunięcie było odpowiedzią na zmieniający się rynek – kompaktowe Mercedesy miały rywalizować z takimi autami, jak Audi A3 czy BMW serii 1, w klasycznym wydaniu segmentu C premium. W rezultacie W176 zyskał linie nadwozia pełne przetłoczeń, sportową linię boczną i efektowny pas przedni z charakterystycznym grillem (tzw. diamentowym) i LED-owymi reflektorami.
4.2. Wnętrze na miarę premium
Rewolucja nie ominęła także wnętrza. Kabina nabrała sportowego charakteru, na desce rozdzielczej pojawił się wyraźnie wyodrębniony wyświetlacz systemu multimedialnego, a okrągłe wloty powietrza były inspirowane… turbinami silników odrzutowych. Jakość wykończenia zbliżyła się do modeli z wyższych segmentów Mercedesa.
Fotele miały bardziej zarysowane boczne podparcie, co potęgowało wrażenie sportowej jazdy. Jednocześnie auto zachowało rozsądną funkcjonalność: choć z powodu obniżonej linii dachu przestrzeń na tylnej kanapie nie była już tak imponująca jak w poprzednich odsłonach, wciąż pozostawała wystarczająca dla czterech osób.
4.3. Silniki, osiągi i wersje AMG
W176 oferowano w szerokiej gamie jednostek napędowych o mocy od około 90 KM w bazowych dieslach (A 160 CDI) do ponad 200 KM w topowych benzynach (A 250). Przełomem okazało się wprowadzenie wersji A 45 AMG, która stała się prawdziwym hitem wśród fanów hot hatchy. Napęd na cztery koła (4MATIC), moc około 360 KM (później podniesiona do 381 KM) i agresywny pakiet stylistyczny sprawiły, że A 45 AMG stała się jednym z najszybszych i najbardziej emocjonujących hatchbacków na rynku.
Ta wersja ugruntowała wizerunek A-Klasy jako auta dla młodych, dynamicznych kierowców. W reklamach pojawiali się sportowcy i celebryci, a Mercedes mocno promował swój kompakt jako samochód łączący luksus i sport w jednym.
4.4. Technologia i innowacje
Trzecia generacja A-Klasy była również dużym krokiem w kierunku nowoczesnych systemów bezpieczeństwa i wspomagania kierowcy. Auto można było wyposażyć w adaptacyjny tempomat, system automatycznego hamowania przed przeszkodą (Collision Prevention Assist), asystenta parkowania czy asystenta utrzymania pasa ruchu.
Mercedes zaczął też mocno rozwijać interfejsy multimedialne. W176 z czasem otrzymała dostęp do systemu COMAND Online, który umożliwiał łączenie się z internetem i korzystanie z różnego rodzaju usług online. Wnętrze można było dodatkowo „doposażyć” w najlepsze jakościowo systemy audio i elementy wykończenia znane dotychczas z droższych modeli.
4.5. Sukces i wpływ na dalsze modele
Rewolucja stylistyczna okazała się strzałem w dziesiątkę. A-Klasa trafiła w gusta osób poszukujących dynamicznego, nowoczesnego hatchbacka premium, a jednocześnie chcących mieć w garażu auto z trójramienną gwiazdą. Popularność W176 otworzyła drogę do rozwoju całej rodziny kompaktowych Mercedesów – CLA, GLA czy nawet B-Klasy o bardziej klasycznym charakterze minivana.
5. Czwarta generacja (W177) – nowa definicja luksusu w segmencie kompakt (2018– )
5.1. Kontynuacja stylu, ale z większą dozą elegancji
W 2018 roku Mercedes zaprezentował czwartą generację A-Klasy (W177), która stylistycznie nawiązywała do poprzednika, lecz stała się bardziej elegancka i „dorosła”. Sylwetkę wyostrzono, ale zarazem zachowano miękkie linie i proporcje, które nadawały autu klasy i szlachetności.
Reflektory z nowym „oczkiem” w technologii LED, charakterystyczny grill i efektownie poprowadzone przetłoczenia boczne zdradzały, że mamy do czynienia z nowoczesnym autem segmentu premium. Wnętrze również przeszło dużą metamorfozę, a kluczowym elementem stał się rozbudowany panel ekranów dotykowych i cyfrowy kokpit.
5.2. MBUX – rewolucyjny system multimedialny
Największą nowością w kabinie W177 był system multimedialny MBUX (Mercedes-Benz User Experience). Składał się on z dwóch ekranów wysokiej rozdzielczości (w topowych wersjach każdy o przekątnej 10,25 cala): jeden pełnił rolę wirtualnych zegarów, a drugi – centralnego wyświetlacza do sterowania funkcjami auta.
Co istotne, MBUX oferował bardzo zaawansowane funkcje sterowania głosowego („Hej Mercedes”), uczenia maszynowego i personalizacji ustawień. Był to duży skok naprzód w dziedzinie interakcji kierowca–pojazd, który zdecydowanie przewyższał rozwiązania konkurencji w tym segmencie.
5.3. Technologie wspomagające kierowcę
Wraz z czwartą generacją, A-Klasa otrzymała technologie wspomagające kierowcę znane z wyższych klas Mercedesa. System Distronic Plus z funkcją asystenta jazdy w korku, asystent utrzymania pasa ruchu, kamera 360 stopni czy system rozpoznawania znaków drogowych – to wszystko mogło znaleźć się w kompaktowym Mercedesie, co wcześniej było domeną modeli E i S.
Dzięki temu A-Klasa w W177 ponownie ustawiła poprzeczkę w segmencie kompaktów premium bardzo wysoko. Można powiedzieć, że zbliżyła się do ideału „małej S-Klasy” pod względem wyposażenia i zaawansowania technologicznego.
5.4. Silniki, 4MATIC i wersje AMG
W palecie silnikowej czwartej generacji pojawiły się jednostki benzynowe i wysokoprężne o pojemnościach 1.3, 1.5, 2.0, często opracowane we współpracy z Renault (przede wszystkim w wersjach niższej mocy). Dla poszukujących mocnych wrażeń Mercedes przygotował model A 35 AMG (ok. 306 KM) z napędem 4MATIC, a dla ekstremalnych entuzjastów – A 45 AMG o mocy ponad 420 KM.
Tak potężna moc w kompaktowym nadwoziu sprawiła, że A 45 AMG stał się jednym z najszybszych seryjnych hatchbacków na świecie, przyspieszając do 100 km/h w około 3,9 sekundy. Dodatkowo Mercedes stale pracuje nad ulepszaniem tych wersji, wprowadzając kolejne limitowane edycje czy pakiety wzmacniające osiągi.
5.5. Luksus i personalizacja
To, co wyróżnia W177, to także ogromne możliwości personalizacji. Od wyboru koloru ambientowego oświetlenia wnętrza (wielokolorowe podświetlenie LED) przez różne kolory i faktury tapicerki, aż po rozbudowane pakiety stylistyczne i wyposażenie z pogranicza klasy wyższej (np. fotele z funkcją masażu).
Nowoczesne systemy łączności pozwalają na integrację ze smartfonem, a także sterowanie wieloma funkcjami auta zdalnie poprzez aplikację Mercedes me. Czwarta generacja jest zdecydowanie najbardziej „cyfrowa” i interaktywna spośród dotychczasowych A-Klas.
6. A-Klasa dziś i w przyszłości
Obecnie A-Klasa wciąż cieszy się ogromną popularnością. Dzięki przemyślanej stylistyce, luksusowym akcentom i bogatej ofercie jednostek napędowych, jest to jeden z najlepiej sprzedających się modeli w portfolio Mercedesa. Producent nie zwalnia tempa – w najbliższych latach możemy spodziewać się dalszych udoskonaleń oraz wprowadzenia mocniejszych wariantów hybrydowych czy nawet wersji w pełni elektrycznej (choć tutaj prym w klasie kompaktowych elektryków wiedzie model EQA).
Mercedes rozważa również rozwój swoich systemów autonomicznej jazdy. W kolejnych wersjach A-Klasy mogą pojawić się jeszcze bardziej zaawansowane systemy wspomagające kierowcę czy aktualizacje oprogramowania „over-the-air”, pozwalające na instalowanie nowych funkcji bez konieczności odwiedzania salonu.
Warto też wspomnieć o nacisku na ekologię i zrównoważony rozwój. Mercedes stawia na strategie związane z ograniczaniem emisji CO2, co przekłada się na coraz lepsze wyniki w zakresie ekonomii i emisji spalin w wersjach spalinowych i hybrydowych A-Klasy.
7. Podsumowanie
Mercedes A-Klasa to model, który od momentu swojej premiery w 1997 roku przeszedł niezwykle ciekawą drogę. Zaczynał jako dość kontrowersyjny i niszowy mini-MPV, walczący o uznanie w „teście łosia”. Jednak dzięki konsekwencji producenta, ciągłemu rozwojowi technologii i odważnym zmianom stylistycznym, A-Klasa stała się jedną z ikon segmentu kompaktów premium.
- Pierwsza generacja (W168) odznaczała się pionierskim podejściem do kwestii konstrukcyjnych i bezpieczeństwa. Pomimo problemów wizerunkowych wywołanych słynnym testem łosia, przetarła szlaki na rynku miejskich aut premium.
- Druga generacja (W169) wniosła do modelu więcej elegancji, dopracowany design i szerszą gamę silników. Zyskała wielu zwolenników, stając się wygodnym i bezpiecznym autem do miasta i na dłuższe trasy.
- Trzecia generacja (W176) zerwała z koncepcją minivana i przybrała kształt klasycznego kompaktowego hatchbacka o sportowym zacięciu. Wprowadziła też pierwsze mocne wersje AMG, czyniąc A-Klasę poważnym graczem wśród hot hatchy.
- Czwarta generacja (W177) to ucieleśnienie nowoczesnej filozofii Mercedesa, łączącej luksus, zaawansowane technologie (MBUX, systemy bezpieczeństwa) i mocne, nawet ponad 400-konne silniki AMG, w jednym atrakcyjnym opakowaniu.
Dzisiejsza A-Klasa to prawdziwie dojrzały produkt, który nie tylko spełnia oczekiwania względem marki premium, ale i wyznacza trendy w segmencie. Z pewnością kolejne lata przyniosą dalszy rozwój – jeszcze bardziej ekologiczne napędy, nowatorskie systemy łączności i może kolejne zaskakujące wersje specjalne.
Jedno jest pewne: A-Klasa nie zamierza się zatrzymywać. Jest dowodem na to, że nawet luksusowa marka może z powodzeniem oferować kompaktowe samochody, które łączą w sobie zaawansowaną inżynierię, komfort i prestiż z płynnością jazdy i atrakcyjnym designem. Kto by pomyślał, że od niewielkiego MPV, który przewrócił się w teście łosia, dojdziemy do jednego z najnowocześniejszych i najbardziej ekscytujących hatchbacków na rynku?
